Soviet Union
Soviet Union
| Inception | 30 Jimada gaji 1922  |
|---|---|
| Official name | Союз Советских Социалистических Республик |
| Native label | Союз Советских Социалистических Республик |
| Short name | СССР |
| Religion or worldview | secular state |
| Participant in | War of Attrition, Eastern Front, Pacific War, Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty |
| Named after | soviet, socialism, republic |
| Founded by | Russian Soviet Federative Socialist Republic, Ukrainian Soviet Socialist Republic, Byelorussian Soviet Socialist Republic, Transcaucasian Socialist Federative Soviet Republic |
| Official language | Russian, Ukrainian, Belarusian |
| Anthem | State Anthem of the Soviet Union |
| Motto | Workers of the world, unite! |
| Continent | Europe, Asia |
| Country | Soviet Union |
| Capital | Moscow |
| Coordinate location | 65°0′0″N 90°0′0″E |
| Basic form of government | soviet republic, parliamentary republic, single-party system, federation, communist dictatorship |
| Office held by head of state | President of the Soviet Union |
| Head of state | Михаил Сергеевич Горбачёв |
| Office held by head of government | Chairman of the Council of Ministers of the USSR |
| Head of government | Ivan Silayev |
| Legislative body | Supreme Soviet of the Soviet Union |
| Member of | United Nations |
| Public holiday | October Revolution Day |
| Political ideology | communism, Socialism in One Country, state capitalism, Marxism–Leninism |
| Currency | Soviet ruble |
| Foundational text | Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics, 1924 Soviet Constitution, Declaration of the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics |
| Based on | Russian Empire |
| Follows | Russian Soviet Federative Socialist Republic, Ukrainian Soviet Socialist Republic, Byelorussian Soviet Socialist Republic, Transcaucasian Socialist Federative Soviet Republic, Second Polish Republic |
| Followed by | Post-Soviet states, Commonwealth of Independent State |
| Replaces | Russian Socialist Federative Soviet Republic, Interwar Latvia |
| Language used | Russian |
| Studied by | Soviet studies |
| Dissolved, abolished or demolished date | 26 Jimada gaji 1991 |
| Top-level Internet domain | .su |
| Main regulatory text | Constitution of the Soviet Union, Biełavieža Accords, Declaration of the USSR Council of the Republics regarding the establishment of the Commonwealth of Independent States |
| Flag | flag of the Soviet Union |
| Coat of arms | emblem of the Soviet Union |
| Geography of topic | geography of the Soviet Union |
| History of topic | history of the Soviet Union |
| Official religion | state atheism, Atheism, secular state |
| Has works in the collection | Bundeswehr Museum of German Defense Technology |
| Economy of topic | economy of the Soviet Union |
| Demographics of topic | demographics of the Soviet Union |
| Trunk prefix | 8 |
| Stack Exchange tag | https://history.stackexchange.com/tags/soviet-union |
Union of Soviet Socialist Republics (USSR) də, shi do ne Soviet Union lan notəna də, shima lardə do Eurasia nguwu'a 1922 lan səta 1991 ro saadənan. Daula Russia ye'a warratatəma, sha kəlakəl federal union of national republics ro dawarzana, shi do ne kura ma kuru nəm nguwu jamaye də shima Russian SFSR. Kəriye jamiyya falye jamiyya kərmaiye Soviet Unionye (CPSU) sədin dəro, shidə kəriye kərmaiye kura. Bərni kura lardənzəye kuru bərni shiro kurawo badə shima Moscow
Futu Soviet Union ye də suro fitəna October ye saa 1917 lan kara. Gumnati bəlin do Vladimir Lenin ye fuwumanzə lan, Russia ye SFSR də'a kokkono, lardə do kərmai kəla kəltəye dinaye buro salak ye. Fitənadə am sammasoye kasatsanyi suro Russia Republicben, kuru adəye kəriwu fatobe Russiabe suwudəna. Russian SFSR-a republics cidiyanzəye-adə Soviet Unionro kəllata saa 1922 lan. Ngawo Lenin ye kərmunzən suro saa 1924 lan, Joseph Stalin kərmairo isəna, cidaram sanyaramye duwaro badizə kuru amso'a sabtə duno'aro sədin shi doni razəwu'a wurazənadə amma banazəgə kəmbu kate saa 1930-a 193-ayen. Nizam kamfo cidawu dunoye Soviet ye Gulag ye dəga faraktəgəna. Dareram saa 1930s yen, gomnati Stalin ye Great Purge sədəna, am gawilma so dəga tutuluwu nankaro, adəye səkə am kada kərmu-a, fato fursanaye-a, dutə-a suwudəna. Suro saa 1939 yen, Soviet Union-a Nazi Germany-a ye tawadǝ kǝla kǝriwu bayen sadǝna, amma suro saa 1941 lan, Germany ye Soviet Union ro bǝtǝrǝm sǝdǝna, bǝtǝrǝm cidiye kura tarihi lan, adǝye kǝriwu dunyabe kǝn indimi dǝga fǝrǝmzǝna. Soviets də zauro banaza'ana kəla Axis powers ye kəriwutəyen, am miliyon 27 yeyi kərmunza'a sətana, shi done am kəlakəlwu'a kəriwuzana də. Ngawo kəriwudəyen, Soviet Union ye kalangai Red Army ye səmowonadə'a sabkono, lardə'a satellite ye kokkono, kuru fuwutə razəwuye duwaro sədin shi done darajanzə duno'a ro səkkəna də. Kazəyiya siyasabe ndikate United States be-aye kəriwu Cold War be suwudəna. Western Bloc do America ye fuwumanzəro sədin də NATO ro kəllata suro saa 1949 yen, adəye səkə Soviet Union ye kəlakəl askərraye kəlanzəye codo, Warsaw Pact, suro saa 1955 yen. Suro saa 1953 yen, ngawo Stalin ye kərmunzəyen, Soviet Union ye kampani Stalin ye kərmai Nikita Khrushchev yen badiwono, shi do ne letəgəram Stalin ye dəga faltə-a watə-a suwudəna. Kamfen adəye hangalza kəla Communist Chinaben suwudəna. Loktu saa 1950-yedən, shi Soviet Uniondə kasadənzə nasha kulashi samibedə faraksəgəna kuru fuwuma ro walzəna suro gasa samibedən satellite kunkunno buro salakbe-a, adamganabe buro salakbe samiro letə-a, tasha samibe buro salakbe-a, kuru kulashi buro salakbe dunya gaden zəptə-a. Suro saa 1985 yen, fuwuma dareye Soviet ye, Mikhail Gorbachev, letəgəramwanzə glasnost-a perestroika-a men lardədə yasa yasa mawono. Suro saa 1989 yen, lardəwa kada Warsaw Pact ye də kərmai Soviet ye ngawozəna də'a kəriwuzana, kuru am lardə'a yaktəye'a Soviet Union lan fəlangzana. Suro saa 1991 lan, dawu kasadə lardədə'a kəlakəl bəlinro gənatəyen, Gorbachev'a kərmai kəlakəlro gotə jarabtənadəye səkkə lardə'a kura kura Ukraine'a, Russia'a, Belarus'a də'a kəlanza'a kolzana. Yim kawu kəntawube 26 kəntawu Decemberben, Gorbachevbe hukumamen asuwono Soviet Union ye wurtənzə. Boris Yeltsin, kura SFSR Russia ye də, shima kərmai Russia ye dəga waltəm kərmai dəga wuzəna, shi do ne lardə Soviet Union ye dəga waratazəna ma; republics gade samma lardə'a kəlanzabe ro walzana ngawo Sovietben.
Loktu kərmaizəyen, Soviet Union də awowa faida'a naptəram jamaye'a nzunduye'a awowa bəlin'a suwudəna. Shidə dunyalan razəgə shiro kurawo ba kuru askərra shiro kurawo ba. Lardə do NPT-ro suwudənama, shidə balimiya nuclearbe kura dunyalan sətana. Lardə kəlakəlbe nankaro, shidə wakil United Nationsbe koktəma kuru shima wakil uwu majalis nəlefabe United Nationsbedəye falnzawo. Kawu tartəyinro, Soviet Union də shima duno'a dunyabe indidəye falnza, nəm dunonza gədi Europebe-a, nəmkam diplomaticbe-a, raayi dunyabe-a (musammanno Global Southlan), duno askərrabe-a, arzənyibe-a, kuru kənasar ilmu kimiyabe-a.