Mali
_-_MLI_-_UNOCHA.svg)
| Part of | Fǝte Africa yǝ  |
|---|---|
| Inception | 22 Lailahir 1960 |
| Official name | Mali, Mali ka Fasojamana |
| Native label | Mali |
| Named after | Mali Empire |
| Anthem | Pour l'Afrique et pour toi |
| Culture | culture of Mali |
| Continent | Africa |
| Country | Mali |
| Capital | Bamako |
| Located in time zone | UTC±00:00, Africa/Bamako |
| Coordinate location | 17°0′0″N 4°0′0″W |
| Coordinates of easternmost point | 18°0′0″N 4°15′57″E |
| Coordinates of northernmost point | 25°0′0″N 5°30′0″W |
| Coordinates of southernmost point | 10°8′52″N 7°3′0″W |
| Coordinates of westernmost point | 14°45′52″N 12°14′24″W |
| Highest point | Mount Hombori |
| Lowest point | Senegal River |
| Office held by head of state | President of Mali |
| Head of state | Assimi Goïta |
| Office held by head of government | Prime Minister of Mali |
| Head of government | Choguel Kokalla Maïga |
| Legislative body | National Assembly |
| Central bank | Central Bank of West African States |
| Public holiday | Mali Independence Day |
| Currency | West African CFA franc |
| Driving side | right |
| Electrical plug type | Europlug, Type E |
| Replaces | Mali Federation, French Sudan, French West Africa |
| Official website | http://www.primature.gov.ml |
| Hashtag | Mali |
| Top-level Internet domain | .ml |
| Flag | flag of Mali |
| Coat of arms | Coat of Arms of Mali |
| Geography of topic | geography of Mali |
| Has characteristic | partly free country |
| History of topic | history of Mali |
| Economy of topic | economy of Mali |
| Demographics of topic | demographics of Mali |
| Madhhab | Malikism |
| Mobile country code | 610 |
| Country calling code | +223 |
| Emergency phone number | 112, 15, 17, 18 |
| Licence plate code | RMM |
| Maritime identification digits | 649 |
| Unicode character | 🇲🇱 |
| Category for maps or plans | Category:Maps of Mali |
Mali,[c] hukumamen Republic of Mali,[d] shima lardə do suro Fəte Africa yen cidi bawo. Shima lardə kura kən uskuye suro Africayen, nəm faraknzə kilomita square 1,240,192 (478,841 sq mi) ma kozəna.[[1]] Lardǝdǝ yalanzǝn Aljeria, gǝdinzǝn Niger, yalafǝtǝnzǝn Mauritania, anǝmnzǝn Burkina Faso Ivory Coast, kuru fǝtǝnzǝn Guinea kuru Senegal. Nəm nguwu jama Mali yedə alamanna miliyon 23.29 yeyi [[2]] [[3]] 47.19% surodən sa'anza 15 cidiyanro somtəna suro saa 2024 yen. Bərni kura lardənzəye kuru bərni shiro kurawo badə shima Bamako. Lardǝdǝn tǝlamma hukumabe 13 mbeji, surodǝn Bambara dǝ shima zauro manatinwo.
Kalangai kəriye kərmaitəmadəye yalazənadə dawu Sahara Desertbero lezəna. Nasha lardədəye fətenzədə, na am ngəwuso napsanadə, suro Sudanian savannayen kara kuru kəmoduwuwa Niger-a Senegal-a shilan lezayin. Arziyi lardədəyedə bare-a latədə-aro kara kuru arziyinzə alagəlabe zauro nowatadə dinar (shidoni Africa lan shima kən yakkəmewo)[18] kuru manda-a.[19]
Malidə nasha mairiwa fəte Africa be duno'a kuru arzinyi'a yakkə doni kasuwu trans-Saharanbedə sunotinma: Mairi Ghanabe (shidoni Ghanaro sunzə tinadə), Mairi Malibe (shidoni Maliro sunzə tinadə), kuru Mairi Songhai be. Sa'a 1300 lan, mairi Mali ye də shima lardə do zauro galiwu'a suro Africa ye lan. Dawudi kasuwu-a latədə-ayen, Mali zaman daubedə dawudi Islam be-a, ada-a ilmu-a, Timbuktudə na ilmube nowata ro wallono jami'anzə'a, dunyalan shiro dinawo kuru kuwami yaye cidajin. Mairi Songhai ye do farakcin də, mairi də'a suro saa 1468 lan səmowona, [tiyi lan tawattəgənyi] ngawo adəyen soja'a Saadian ye soja'a Songhai'a kəriwuzana suro saa 1591 yen. Dareram karnu kən 19th ye lan, loktu kəriwu Africa ye lan, France ye Mali'a səmowona, sha nasha Sudan France ye ro kalakca; Sudanese Republic lan, kəlakəl gana laa Senegal'a kokkada, kərmai kəlabe suro saa 1960 yen cowondo. Ngawo Senegal ye lardədən cizənayen, Republic of Mali kokkada. Ngawo loktu kuruwuro kərmai jamiyya falye sətanayen, suro saa 1991yen kərmai faltəye səkə doka bəlin koktə kuru Malidə lardə demokradiyabe, jamiyya kada'aro koktə.
Suro kəntawu Januaryben saa 2012lan, kəriwu balimibe yala Maliben badiwono, shidoni am tawaye Tuaregbedə nasha yalabedə səmowona, kuru suro kəntawu Aprilben kəriye bəlin Azawadbedə yektə warmajiya.[24] Kərigədə zauro zauro walzəna dalil kəriwu askərraye suro kəntawu March 2012yen[25] kuru dare kəriwu kate Tuareg-a am tawayewu gade-ayen. Nasha kəriyewa fando nankaro, askərra Faransaye Operation Serval suro kəntawu Januarybe saa 2013 lan badizana.[26] Ngawo kəntawu falyen, askərra Mali-a Faransa-aye yala ngəwuso walta satana, kəriwudə gozaa kozana yaye. Karno kura lardǝbe kǝntawu Julyye kawunzǝ 28 saa 2013 lan tǝdǝna, kuru karno kǝn indimidǝ kǝntawu Augustbe kawunzǝ 11 lan tǝdǝna, kuru karno majaliskube kǝntawu Novemberbe kawunzǝ 24 kuru kǝntawu Disembaye kawunzǝ 15 saa 2013 lan tǝdǝna.