Jerusalem
Part of | Greater Jerusalem ![]() |
---|---|
Inception | 4. millennium BCE ![]() |
Official name | ירושלים, القدس, أورشليم ![]() |
Native label | ירושלים, القدس ![]() |
IPA transcription | jɛrɔzɔlʲima ![]() |
Named after | Shalim, Q12246332 ![]() |
Continent | Asia ![]() |
Capital of | Israel, Palestine ![]() |
Located in the administrative territorial entity | Quds Governorate, Jerusalem District ![]() |
Located in time zone | UTC+02:00, UTC+03:00 ![]() |
Coordinate location | 31°46′44″N 35°13′32″E ![]() |
Office held by head of government | Mayor of Jerusalem, Mayor of Jerusalem, Mayor of Jerusalem, alderman ![]() |
Head of government | Moshe Leon ![]() |
Legislative body | Municipality of Jerusalem ![]() |
Member of | League of Historical Cities, Organization of World Heritage Cities ![]() |
Language used | Arabic, Hebrew ![]() |
Present in work | Civilization V, The Discovery of Heaven ![]() |
Postal code | 91000–91999 ![]() |
Official website | https://www.jerusalem.muni.il/ ![]() |
Flag | flag of Jerusalem ![]() |
History of topic | history of Jerusalem ![]() |
Economy of topic | economy of Jerusalem ![]() |
Local dialing code | 2 ![]() |
Category for honorary citizens of entity | Q7980963 ![]() |
Category for the view of the item | Category:Views of Jerusalem ![]() |
Category for maps or plans | Category:Maps of Jerusalem ![]() |

Jerusalem
Jerusalem də bərni do suro Levant anəmye lan, kəla kau Judaean ye kate Mediterranean-a kuluwu Dead Sea-a ye lan. Shidə bərni kura dinaye fal, kuru adin Abrahambe kura-kura yakkədəro sha darajaro gozana—Judaism-a, Christianity-a, Islam-a. Kəri Israel ye'a Palestine ye'a indiso Jerusalem də bərni kura lardənzayero gozana. Israel də cidarammanzə gomnatiye kuradə nadən rozəna, kuru kəriye Palestine bǝdə shima kərmainzəro surin. Dalil ndaso ma dunyalan asutənyi.[note 3][[1]]
Suro gargamzə kuruwuben, Jerusalemdə gananzə yayi indiro bannatəna, loktu 23ro butəgəna, loktu 44ro sətana kuru waltə sətana, kuru loktu 52ro bətərəmtəna.[[2]] Nasha Jerusalemye shiro City of David gultində alama naptəram buro salakbǝ fəlezəna suro saa duwu kən 4th BCE yǝn, futu sandi diyimasoye.[[3]] Loktu zaman Canaaniteben (karnu kən 14th BCE), Jerusalemdə shiro Urusalim gultin kəla tablet Egypt bǝ kure bǝn, waneye maananzə "Bərni Shalem bǝ" ngawo awo alaktəbe Canaaniteben. Loktu zaman Israelite bǝn, cida garbe faida'a Jerusalemlan karnu kən 10th BCE lan badiyetə (Iron Age II), kuru karnu kən 9th BCE lan, bərnidə dawudi adin bǝ-a cida bǝ-a mairi Judah bǝ ro wallono.[10] Suro saa 1538 lan, garu bərnidəbedə waltə gartəna dareramro nasha Jerusalem bǝn cidiya Suleiman shi kura kərmai Ottoman bǝ dən. Kudəro garuwa anyi bərni kureyedə'a bayanzana, shidoni karnu kən 19th lan na'a diyauro yakkata- na'a Armenian'a, Christian'a, Jewish'a, musləmma'a.[11][12]
Bərni kureyedə na awo kaduwube dunya bǝ ro wallono suro saa 1981 lan, kuru suro awo kaduwube dunya bǝ tajirwaben kara.[13] Tun saa 1860 lan, Jerusalem də kalangayya bərni kureye də'a kozənaro wurazəna. Suro saa 2022 yen, Jerusalem lan nəm nguwu am 971,800 yeyi mbeji, surodən kashi 60% yewudiwa kuru kashi 40% Palestinian yǝ. Musulumma 353,800 (37.2%), kəristanna 16,300 (1.7%), kuru 10,800 sandiya yaktənyi (1.1%).[16]
Futu Bible Hebrew bǝ fəlezənadə, Mai David də bərnidə'a Jebusites lan səmowona kuru bərni kura United Kingdom of Israel bǝro kokkono, kuru tadanzə, King Solomon, shima gar fato ibadabe buro salakbedə suwudə. Israelitesdə am Canaanitebe-a adanza-adən suluwuna fuwutə monolatrousbe gade-gaden—kuru dare adin fal-adin El/Yahweh lan kara.[18][19]