George Byron
| Sex or gender | male  |
|---|---|
| Country of citizenship | United Kingdom of Great Britain and Ireland, Kingdom of Great Britain |
| Name in native language | George Gordon Byron |
| Birth name | George Gordon Byron |
| Given name | George, Gordon |
| Family name | Byron |
| Noble title | Baron Byron |
| Date of birth | 22 Razab 1788 |
| Place of birth | City of Westminster |
| Date of death | 19 Shawul 1824 |
| Place of death | Missolonghi |
| Cause of death | sepsis |
| Place of burial | Nottinghamshire |
| Father | John Byron |
| Mother | Catherine Gordon Byron |
| Sibling | Augusta Leigh |
| Spouse | Anne Isabella Byron, Claire Clairmont |
| Unmarried partner | Claire Clairmont, Augusta Leigh, Margarita Cogni |
| Child | Ada Lovelace, Elizabeth Medora Leigh, Allegra Byron |
| Languages spoken, written or signed | English |
| Writing language | English |
| Field of work | performing arts |
| Position held | member of the House of Lords |
| Educated at | Harrow School, Trinity College, University of Cambridge, Aberdeen Grammar School |
| Student of | Harutyun Avgeryan |
| Ethnic group | |
| Medical condition | |
| Sport | savate, swimming |
| Conflict | Greek War of Independence |
| Notable work | Childe Harold's Pilgrimage, Don Juan, Manfred |
| Archives at | Leeds University Library, Beinecke Rare Book & Manuscript Library |
| Movement | Romanticism |
| Member of | The Royal Society, Royal Society of Literature |
| Owner of | Newstead Abbey |
| Genre | narrative poetry, Gothic literature |
| Influenced by | Giovanni Battista Casti, Luigi Pulci, William Wordsworth |
| Award received | Fellow of the Royal Society |
| Described at URL | http://www.digiporta.net/index.php?id=605170472 |
| Depicted by | George Gordon Byron, 6th Baron Byron, Greece crowns Byron, Statue of Byron, Missolonghi, Statue of Byron, Missolongi Heroes Garden, George Gordon Byron (1788–1824), 6th Baron Byron, Poet |
| Has works in the collection | The Nelson-Atkins Museum of Art, National Gallery of Art, Stedelijk Museum Amsterdam |
| Copyright status as a creator | copyrights on works have expired |
| Documentation files at | SAPA Foundation, Swiss Archive of the Performing Arts |
| Stack Exchange tag | https://literature.stackexchange.com/tags/lord-byron |
George Gordon Byron, Baron kən 6 me, FRS (22 kəntawu Januarybe saa 1788-19 kəntawu Aprilbe saa 1824) də shi nazəmuma kuru kamanzə Britishbe. Shidə kam kura letəram Romanticbe fal,[3][4][5] kuru shidə kam kura nazəmuwu Britishbe ro gotəna.[6] Suro cidanzə zauro nowatadəyen hawar kuruwu Don Juan-a Childe Harold-aye Pilgrimage-a; kaiyyawanzə gana-gana Hebrew Melodies lan dəye zauro nowata ro wallono.Byron də kərawono Trinity College, Cambridge lan, kawu Europe taidazə bəlawurojinro. Saa tulurro Italy lan napkono, Venice-a, Ravenna-a, Pisa-a lan ngawo shiga England lan sowosanayen dalil zorzanayen.[7] Sokku Italy lan dazənadən, ngəwusoro sawanzə-a nazəmuma kamanzə Percy Bysshe Shelley-a ziyarajin.[8] Dare lan, Byron ye kəriwu kərmai kəlabe Greek ye dəro kəllatə kərmai Ottoman ye dəga kəriwutəro, shi do ne Greek ye sha kəriwuma jamaye ro darajazana də.[9] Shidə kəriwu kəriwube suro saa 1824 lan bawono, sa'anzə 36, kəla feverben ngawo Missolonghi'a bətərəm kən tilomi-a kən indimi-ayen.Tadanzə fal suro nyiyanzəyen suro gozənadə, Ada Lovelace, shima kam do fannu komfutaye lan cida badizənama futu ruwonzə Charles Babbage ye Analytical Engine ye lan. Byron ye duli duli nyiyanza diyaye də suronzan Allegra Byron, gananzən bazəna, kuru waneye Elizabeth Medora Leigh, fero yanzəgana kamuye Augusta Leigh ye.
kenengan nzu buro ye
[yasa | usullu yasa]George Gordon Byron də kəntagə January ye kawunzə 22 saa 1788 lan katambo, kəla Holles Street yen London lan; Yallanzə do suro England Midlands ye də Ralph de Buran ro waltəyin shi do karnu kən 11th ye lan William Conqueror'a England ro lezəna də.[15] Cidinzə sodə kitawu Domesday Book saa 1086 lan somtəna.[16] Byron dǝ shima tada tilo Captain John Byron (sha 'Jack' lan notǝ) kuru kamunzǝ kǝn indimi, Catherine Gordon, waratatǝma fato Gight ye suro Aberdeenshire, Scotland ye dǝ. Kakanzə Byronbedə sandima banama kəriwube John Byron-a Sophia Trevanion-a. Sa maara njiye wurtəyen kəngatənadən, kaka Byronbeye rekod kasoye bəlin dunya dərizə kəlzəna. Ngawo bəlawuro kəla kəriwu kərmai kəlabe Americayedən sətanayen, jaridawuye shiro 'Foul-Weather Jack' Byron gulzayin.[18]Baanzə Byron ye də buron Amelia Osborne, Marchioness of Carmarthen dəga nyazəna, shi do ne sha nəmkam kəlzana də – nyiya də ngawo kwanzə'a dəbtanayen magə gana laa lan wakawono, kuru shidə suro'a kəntagə uskuyeyi.[19] Nyiyadə kurnotənyi, kuru ndulinza indi buroyedə – Sophia Georgina-a, kuru tada su ba-a – ganalan bazana.[20] Amelia kəlanzəma suro saa 1784 lan bawono ngawo tadanza kən yakkəme tamboyen saa fal, yanzəgana feroye Augusta Mary.[21] Amelia də kwasa batti lan bawono yaye, waneye kwasa tiyiye, jaridawuye gulzana karənzə kwanzə kolzənadəro nəmkayiwu fanzəna. Ngawo adəyen, am karnu kən 19th ye dəye Jack ye shiro "zalumtə-a nəm zalum-a" ro zorzana.[22]
kurmu nzu
[yasa | usullu yasa]Mavrokordatos-a Byron-a ye dawari kəriwu Turkeyye Lepanto ro bətərəm sadəna, ci Gulf Corinth yedən. Byron ye master konnuye gozə artillery dawartəro, kuru shiye soja'a tawayewuye cidiyanzəro gozəna ilmunzə soja'aye ba yaye. Kawu bəladəro lejinro, yim kawu 15 Februarybe saa 1824-lan, dondizəna, kuru bu fəletəye shiga waltə dunozəgəna.[102] Shiye ganalagǝ ngawozǝna, amma badiyaram Aprilben shiro amusu sǝtana; bu fəletə kurunbedə liitawanzəye mburo sadənadəye shiga zauro səsangəna. Kasuwa shiro fəlezəna kuru Missolonghi lan kəntagə Aprilye kawunzə 19 lan bawono.Liitanzə loktudən, Julius van Millingen, tada ilmuma kaduwube Dutch-Nasarabe James Millingenbedə, raksə kərmunzə dapsənyi. Byron də kənəngatə kuru Ottomans'a kəriwutəro lezənaro wallono maa, ca shiga mai Greece yero warmatəyin. Attəson yayi, maləmma zamanbedə jaza jili anyi mowonjinbaro sowondəna.[55] Gargamma Britishbe David Brewerye ruwozəna, futu fallan, Byronye karapkawa Greekbe gaskadəga kəltəro terəna, kənasar səbandənyi kuru nasha adammanaben bas kənasar səbandəna, arzənyinzə kura faidatə am kəriwudəye zamzənadəga banazə, Christian-a Musulumma-a, amma adəye jaza kəriwu Greekbe kərmai kəlabedə lezənyi.[1]
Illum nzu
[yasa | usullu yasa]Byron də kəranzə buroye də mowonti Aberdeen Grammar ye lan səwandəna kəntawu January ye saa 1795 lan hatta sa’anzə 10 lan England ro waltənaro. Suro kəntagə Ogusta saa 1799 lan maaranta Dr. Cidiya kəla Dr. Baileyyen gənaada, shiro ndəlamzagəna kəla shiye tiyinzən awo laa sədin amma raksə kəlanzə'a dafcinba cida "violent" ye lan shilanzə bannatənadə'a fəletəro. Yanzəye kəranzəro cissəgəna, ngəwusoro shiga maarantalan cotulowo, adəye banazəgə kəlanzəro tarbiya ba-a kəranzə kureye dəga koltə-aro banazəgəna.[35]Byron dəga maaranta Harrow yero saa 1801 lan zuzaana, kuru nadən napkono har kəntawu Julyye saa 1805 ro. Fuwura notənyi kuru bikke cricketye notənyi, sonyayi shiye marantadə'a wakilzəna loktu bikke cricket Eton v Harrowye buro salakyen Lord's lan saa 1805 lan.[37] Shiye nəmkalkalnzə badə tiyi mazattəlan dazənyi. Byron ye Mary Chaworth'a kərawo badiwono, shi done maaranta lan kəla kəllada də, kuru shima dalil done Harrow ro waltəro waazəna dəwo suro kəntagə Septemberye saa 1803 lan. Yanzəye ruwozəna, "Shilan awo laa notənyi ba amma kərawo, kərawo zauro batti, kurunnyi lan kwasuwa samma batti. darelan, "Mary Chaworth də shima awo buro salakye nəmjinsi nəm kuraye fanzənawo."[38]