Cyprus
| Part of | Middle East, West Asia, European Union, European Economic Area, Southern Europe  |
|---|---|
| Inception | 16 Shawur 1960 |
| Native label | Κυπριακή Δημοκρατία, Kıbrıs Cumhuriyeti |
| Short name | 🇨🇾, Kıbrıs, Κύπρος |
| IPA transcription | kʲipr, ˈkɯbɾɯs, ˈcipros |
| Official language | Modern Greek, Turkish, Greek |
| Anthem | Hymn to Liberty |
| Culture | culture of Cyprus |
| Motto text | Cyprus in your heart, Cyprus yn dy galon |
| Continent | Europe |
| Country | Cyprus |
| Capital | Nicosia |
| Located in time zone | UTC+02:00 |
| Located in or next to body of water | Kǝmaduwu Mediterranean bǝ |
| Located in/on physical feature | Cyprus |
| Territory claimed by | Northern Cyprus |
| Coordinate location | 35°0′0″N 33°0′0″E |
| Coordinates of easternmost point | 35°41′42″N 34°35′19″E |
| Coordinates of northernmost point | 35°41′45″N 34°35′16″E |
| Coordinates of southernmost point | 34°37′57″N 32°57′48″E |
| Coordinates of westernmost point | 35°4′14″N 32°16′11″E |
| Highest point | Mount Olympus |
| Lowest point | Kǝmaduwu Mediterranean bǝ |
| Basic form of government | republic, presidential system |
| Office held by head of state | President of Cyprus |
| Head of state | Nicos Christodoulides |
| Office held by head of government | President of Cyprus |
| Head of government | Nicos Christodoulides |
| Executive body | Government of Cyprus Republic |
| Legislative body | House of Representatives |
| Central bank | Central Bank of Cyprus |
| Public holiday | Independence Day, April 1 |
| Currency | euro |
| Shares border with | Akrotiri and Dhekelia, Northern Cyprus, Israel, United Kingdom, Turkey |
| Driving side | left |
| Electrical plug type | BS 1363 |
| Follows | British Cyprus |
| Replaced by | Turkish Cypriot General Committee |
| Replaces | British Cyprus |
| Language used | Turkish, Modern Greek, Cypriot Arabic, Greek |
| Official website | http://www.cyprus.gov.cy/ |
| Hashtag | Cyprus |
| Top-level Internet domain | .cy |
| Flag | flag of Cyprus |
| Coat of arms | Coat of arms of Cyprus |
| Depicted by | A trigonometrical survey of the island of Cyprus |
| Geography of topic | geography of Cyprus |
| Has characteristic | free country |
| History of topic | history of Cyprus |
| Open data portal | Open data portal Cypern |
| Economy of topic | economy of Cyprus |
| Demographics of topic | demographics of Cyprus |
| Mobile country code | 280 |
| Country calling code | +357 |
| Emergency phone number | 112, 1400, 776914268 |
| GS1 country code | 529 |
| Licence plate code | CY |
| Maritime identification digits | 209, 210, 212 |
| Unicode character | 🇨🇾 |
| Category for maps or plans | Category:Maps of Cyprus |
cyprus
Cyprusdə shima lardə kərye gədi kuluwu Mediterranean bewo. Fəte Asia yen kara yaye, adanza-a siyasanza-adə nguwuso Anəmgədi Europe be. Shima kərye kura kən yakkəme kuru nəm nguwu jamabe suro Mediterranean ben.[9][10] Shidə anəmgədi Greecebe-a, anəm Turkeybe-a, fəte Syriabe-a Lebanonbe-a, yalafəte Israelbe-a Palestinebe-a, kuru yala Egyptbe-a lan kara. Bərni kura lardənzəye kuru bərni shiro kurawo ba də shima Nicosia. Cyprus də nasha askərraye Britishye kərmainzən sədinma Akrotiri-a Dhekelia-a də'a sədin, amma nasha yala-gədi jaziradəyedə Turkish Republic yala Cyprusye kəlanzə'a sədin, shidoni Republic of Cyprus'a United Nations Buffer Zone ye yeksənadə.
Cyprusdə buro salakkin barama-saptəmasoye napsana saa 13,000 kozənalan, naptəram bareyedə ngawo saa duwu gana laayen fəlangzana. Loktu dareram zaman Bronze Age yedən, Cyprus (sadən Alashiya lan bowotin) naptəram bərniye dina Mediterranean ye'a karəngənro garzəna. Cyprusdə am Mycenaean Greekbe datəgəram saa duwu kən indimi BCben napsana. Daren mairiwa kadaye sha səmowona, Assyrians-a, Egyptians kureye-a, Persians-a, sandi doni jaziradə suro saa 333 BC yen Alexander the Great ye səmowonadə. Ngawodən kərmai Ptolemaic Egyptbe-a, mairi Romanbe kureye-a gədibe-a, kərmai Arabbe-a, Lusignans Francebe-a, Venetians-adə karnu yakkə kozəna kərmai Ottomanbe kate saa 1571-a 1878-ayen (de jure səta 1914ro saadəna).[11] Cyprus də sha cidiya gomnati United Kingdom yero kalakkada, kəla Cyprus Convention 1878 yen, kuru UK ye sha 1914 lan kəllano.
Fuwu jaziradəyedə lamar kambiyi kate kaduwuwa nowata indidəyen wallono, Greek Cypriots-a Turkish Cypriots-a. Karnu kən 19 lan səta fuwuro saadənan, nəm nguwu Greek Cypriotyedə enosis (kəlakəl Greece'a) gozana, shidoni letəram lardə Greekye 1950s lan walzənadə.[12][13] Jami Turkish Cypriotbedə buro salakkin kərmai Britishbedə gozaa kotəro mazana, daji jaziradə Turkeyro kəltəro mazana; suro saa 1950s yen, Turkey'a rokko, sandiye letəram taksimye koksana (Cyprus yektə-a letəram Turkish ye yala jaziradəyen koktə-a).[14] Ngawo fitəna kəla lardəye suro saa 1950s yen, Cyprus ro kərmai kəlabe suro saa 1960 lan cedo.[15] Shi tajirwa 1963-64 yedə fitəna kate jama indiyedə suwudəna, Turkish Cypriots 25,000 ma kozənadəga na falro kalaksəna, [16]: 56-59 [17]
kuru datəgəram wakiltə Turkish Cypriotbe suro kərmaidəyen suwudəna. Yim kawu kəntawube 15 kəntawu Julybe saa 1974 lan, kərmaidə'a kəriwutə am Greek Cypriotbe-a am kərmai askərra Greekbe-aye sadəna. Kundo adəye səkə Turkey ye Cyprus ro bətərəm sadəna yim kawu 20 July ye lan, shi done kalangai yala Cyprus ye dəga səmowona kuru am Greek Cypriots 150,000 ma kozəna dəga nanzaro kalakca. Kəriye Turkish Cypriot ye gade yala lan sha warmatəgə falye lan koktəna suro saa 1983 yen, shi do ne am dinaye zauro zorzana də kuru Turkey də shima lardə do kəriye bəlin də'a asuzəna ma. Lamarwa anyi-a kuru kəndaaram siyasabe suwudin-adə lamarra kambiyibe lejin.
Cyprus də na do am bəladəriye lezayin ma kuru nasha razəwuye zauro fuwuzəna ma.[25][26][27] Shidə wakil Commonwealth of Nationsbero walzəna tən saa 1961 lan kuru shidə wakil karapka kəlakəltəbaye koksənama hatta European Unionro kəllataro yim kəntawu Maybe kaunzə 1 saa 2004lan.[28] Yim kawu kəntawube 1 kəntawu Januarybe saa 2008 lan, nasha eurobero kara. Cyprus də tussuna nəmkam ngəla NATO'a rozəna amma shiro kəltəro waano, amma suro saa 2024 yen tawatsəgəna kərmadəro kəltəro nyazənaro.[30]