Carl Ritter
| Sex or gender | male |
|---|---|
| Country of citizenship | Kingdom of Prussia |
| Su suro tǝlam usulu yǝ | Carl Ritter |
| Given name | Carl |
| Family name | Ritter |
| Date of birth | 7 Shawur 1779 |
| Place of birth | Quedlinburg |
| Date of death | 1859 |
| Place of death | Berlin |
| Place of burial | St. Marien- und St. Nikolai-Friedhof I |
| Languages spoken, written or signed | German |
| Writing language | German |
| Occupation | explorer, geographer, university teacher, botanist |
| Field of work | geography |
| Employer | Humboldt-Universität zu Berlin |
| Educated at | Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg, Humboldt-Universität zu Berlin |
| Student | Franz Boas, Detmar Wilhelm Soemmerring, Élisée Reclus, Max Stirner, Johann Eduard Wappäus |
| Residence | Kingdom of Prussia |
| Work location | Berlin |
| Described at URL | http://www.digiporta.net/index.php?id=727665733, http://www.digiporta.net/index.php?id=817156763 |
Carl Ritterdə (kəntagə Ogostabe kaunzə 7, saa 1779-kəntagə Septemberye kaunzə 28, saa 1859) də ilmuma cidibe lardə Germanye. Rokko Alexander von Humboldt ye lan, shi də kam do geography zaman ye də'a badizəna ma,[1] sau sha fannu ilmu kimiyaye kəlanzəye ro gozana.[2][3] Saa 1825 lan səta har kərmunzəro, shima kuris buro salakbe kəra geographybe Jamiya Berlinbedən səmowona.
Gargam
[yasa | usullu yasa]Carl Ritter də Quedlinburg lan katambo, suro tada arakkə do liita F.W. Ritter ye babanzə bawono sa shi indin. Saanzə uwulan, shiga mowonti Schnepfenthal Salzmannbero kərawono, mowontidə kəra awowa alakkatabero hangal gənazəyin (zahirro Jean-Jacques Rousseaube ruwonzə kəla ilmu nduliben taasirzəna). Awo adəye Ritter'a lezəna suro kənənganzəyen, sau shiye awo ilmuye bəlinro səraanadə, Johann Heinrich Pestalozzi'a kunten. Haiyaro, Ritterbe ruwonzə ngəwuso Pestalozzibe kataffa yakkə kəra gultəgəben kara: karewadəga fando-a, karewadəga rataltə-a, kuru nizam sammaso koktə-a. Ngawo kəranzə tamozənayen, Ritter dəga Bethmann Hollweg, cidama kungənaye Frankfurt ye dəro sha bayangatə. Ritter də duli Hollweg ye dəro allamtəma ro walzəro dawarzana, amma loktudən shiye Jamiya Halle yero kərajin kungəna am shiro banazəyin dəyen. Cidanzə kəra gultəmayedə saa 1798 lan badiwono kuru saa mewun lokko uwuro gozə kowono. Saa 1814-1819, shidoni Göttingen lan sədənadə fuwuranzə'a kəlaro wutə nankaro, sandima saa doni geography kəratə badizənadə.[4] Na shimadən Lilli Kramer'a nyazə, Duderstadt lan kuru shiye kitawunzə Erdkundeye indi buroyedə ruwozə kuru baksəna.