Augustus
Sex or gender | male ![]() |
---|---|
Country of citizenship | Ancient Rome ![]() |
Name in native language | Imperator Caesar Divi filius Augustus ![]() |
Birth name | C. Octavius C.f. ![]() |
Noble title | Augustus ![]() |
Praenomen | Gaius ![]() |
Nomen gentile | Octavius, Iulius ![]() |
Cognomen | Caepias, Thurinus, Caesar ![]() |
Agnomen | Octavianus ![]() |
Nickname | Thurinus ![]() |
Date of birth | 23 Lailahir 63 BCE ![]() |
Place of birth | Rome ![]() |
Date of death | 19 Shawur 14 CE ![]() |
Place of death | Nola ![]() |
Manner of death | natural causes ![]() |
Place of burial | Mausoleum of Augustus ![]() |
Father | Gaius Octavius, Julius Caesar ![]() |
Mother | Atia ![]() |
Stepparent | Lucius Marcius Philippus ![]() |
Sibling | Octavia the Younger, Octavia the Elder ![]() |
Spouse | Claudia, Scribonia, Livia ![]() |
Unmarried partner | Salvia Titisenia, Sarmentus ![]() |
Child | Julia the Elder, Gaius Caesar, Lucius Caesar, Tiberius, Agrippa Postumus ![]() |
Family | Julio-Claudian dynasty, Julii Caesares, Octavii Rufi ![]() |
Gens | Octavia gens, Julia gens ![]() |
Languages spoken, written or signed | Latin ![]() |
Writing language | Latin ![]() |
Occupation | Ancient Roman politician, ancient Roman military personnel, ruler ![]() |
Honorific prefix | imperator ![]() |
Honorific suffix | Pater Patriae ![]() |
Social classification | nobiles, patricii ![]() |
Religion or worldview | ancient Roman religion ![]() |
Military or police rank | imperator ![]() |
Present in work | Civilization V ![]() |
Has works in the collection | Vatican Museums ![]() |
Copyright status as a creator | copyrights on works have expired ![]() |
Epithet | Divi Filius, Divus ![]() |
Member of Roman tribe | unknown value, Fabia ![]() |
[1]Augustus sha chasambo yim findin uskun bǝ lan kǝntawu lailahar bǝ lan suro saa 63BC bǝ lan.shima mai Romanbe buro salakbewo, 27 BC lan səta har kərmunzə AD 14 lan sətanadə. Sokku Julius Caesar-a cezanadən, Augustus-a kəlakəlnzə-a cezənadə-a kəriwuzana kuru sandiya kəriwuzana. Dare lan, Augustus ye kəlakəlmanzə so'a kəriwuzə sandiya kəriwuzəna.
Kənənga
[yasa | usullu yasa]Octavian, futu shiga buron bowozanadə, shima tada kərmai Romanbe, Julius Caesarbe gozənadə. Octavian də kərmai kən indimi lan kərmai dəga səbandəna. Adə am yakkə kəla kərmai Romanben kərmai sadin: Mark Antony-a, Lepidus-a Octavian-a. Samma yakkəso Julius Caesarro kənga, kərmai kərmaiye cezənadə, suro saa 44 BC yen cezənadə. Ngawo kərmunzəyen kəriwu fatoye suro Romeyen badiwono, kate am Caesarro kənga'a, kuru am nəmzalumtəmaso'a, Caesar'a cetəwu indi, Brutus-a Cassius-a sandima fuwumanza.Buro salakkin, Octavian də shima gawilma ganawo suro kəriwudəyen. Lepidus də shi gumnati lan zauro nozəna, kuru Mark Antony də shi kura askərraye zauro ngəla. Kəriwudəye Brutus-a Cassius-a kəriwu Philippiyen, saa 42 BC lan kənasarzana, dalil kərmai Antonybe nankaro. Daji kərmai Republicbedə diwalwa yakkəro yaksana. Antony ye gədidə səmowona, Lepidus ye Spain'a nasha laa yala Africaye'a səmowona, kuru Octavian ye Italy'a səmowona. Antony ye shiti Caesar ye dəga zəgayin Egypt ro lezə Cleopatra ye kərawonzəro wallono. Sandiye duli yakkə satana. Rome lan batənzəye səkkə Octavian hangalma dəro bana garzəna.Shi triumvirate dǝ suro saa 33 BC ye lan yekkata, kuru kambiyi ba dǝ suro saa 31 BC lan kǝriwu fatoye ro wallono. Antony də Octavian ye sha kəriwu soji njiye Actium lan kuru Alexandria lan kəriwuzəna. Shiye kəlanzə'a cezəna, futu kərawonzə, Cleopatra VII Egyptbe, suro saa 30 BC yen. Lepidus dəga surodən gənaada, Sicily lan fitəna sədinro zorzana, kuru gumnatidən sha tutuluwu. Shidə nəlefalan bawono suro Circeii lardə Italyben saa 13 BC lan. Ngawo kəriwu kərmaiyedən kənasartənayen, Octavian də sha Emperorro majalisku Romanbeye karza suro saa 31 BC yen. Shiye su "Augustus" (ma'ananzǝ "kura") dǝga gowono. Shiye kərmai sədəna har saa AD 14 ro saadənan, [1] sa tadanzə-a tadanzə-a Tiberius-a nadən Emperor ro walzanadən.Loktu kərmaizəyen, am laa gumnatinzəro watəmasodə ceza (musammanno senators do Roman Republic dəga rotə saraanadə). Shiye wadə Rome'a waltə Republic ro kalaktəye gozəna, amma susudəro kəlanzə'a Liman kura (Pontifex Maximus) ro warmajiwo. Sanamri kada suro lardǝwaben gunkiyanzǝ ilawanza falro sadǝna. Su kəntawu "August" təlam Nasaraben (kuru təlamma Europebe gade ngəwuso) shilan fəlangzəna.Awo shiye zauro sǝdǝnamadǝ shima Mairi Romanbe koktǝ, gar siyasabe karnu uwu karǝngǝro sǝdǝnama. Shiye buro salakkin Gardi Praetorianbe gozə kuru kokkono.
Futu kureye
[yasa | usullu yasa]Malǝmma tarihi be dǝ kambosoro shi Res Gestae Divi Augusti dǝ faidatayin kǝla awo donyi Augustus be dǝro. Shiye ruwozəna kəla kawarnzəyen shidoni kənasarwanzə samma ruwozənadə. Gargam ruwotəma Tacitus də shima nguwusoro am hawar ruwotəmasoye faidatayin. Shiye kururam Augustan-a kəriwutəye cina, amma nashawa gade-a gargamma-a Augustusro (propaganda) fəletəro ruwotəna. Misalla rowotǝwu jili anyi sandima Velleius Paterculus-a, Virgil-a, Ovid-a. Cida Augustanbe zauro nowatadə shima Virgilbe Aeneid Cassius Dio ye hawar kəla Augustus yen cina kəla mai kurayen: zaman mai dareye lan ruwojin.
Fotowa
[yasa | usullu yasa]- Bust of Augustus, palace of Versailles, 17th century
- Bust of Augustus in old-age, palace of Versailles
Bawono
[yasa | usullu yasa]Yim miyon laarrin bə lan kǝntawu shawir bə lan suro saa 14AD bə lan. Augustus shima shugawa Roma bə burowe. (Roman Emperor)
Lamintǝ
[yasa | usullu yasa]- ↑ Robinson Jr., C.A. (1964). "Introduction". Selections from Greek and Roman historians. Holt, Rinehart and Winston. pp. xxix.