Ademola Adeleke
| Sex or gender | male  |
|---|---|
| Country of citizenship | Nigeria |
| Given name | Ademola, Jackson |
| Family name | Adeleke |
| Date of birth | 13 Chidi 1960 |
| Place of birth | Enugu |
| Father | Raji Ayoola Adeleke |
| Child | B-Red |
| Native language | Èdè Yorùbá |
| Languages spoken, written or signed | English, Èdè Yorùbá, Nigerian Pidgin |
| Occupation | politician |
| Position held | member of the Senate of Nigeria, Governor of Osun State |
| Educated at | Jacksonville State University, Atlanta Metropolitan State College |
| Academic degree | Bachelor of Science |
| Academic major | criminal justice, political science |
| Member of political party | Peoples Democratic Party |
| Religion or worldview | Islam |
katambo kəntawu Maybe kawunzə 13 saa 1960lan) siyasama kuru kasuwuma Nigeriabe shidoni gomna kəriye Osunbe suro saa 2022ben sətanadə. Shidə senator kəriye Osun-Westbe wakiljin saa 2017lan səta 2019ro saadənan. Shiye karno gomnati kəriye Osun ye saa 2022 ye lan kəriwuzəna cidiya Peoples Democratic Party ye lan kuru gomna kərmaiye dəga kənasarzəna, Adegboyega Isiaka Oyetola do All Progressives Congress ye dəga, shi do sha karno gomnati kəriye Osun ye saa 2018 ye dəga kənasarzəna də.
Ilmu
[yasa | usullu yasa]Adeleke də kəranzə buroye maranta buroye Methodist ye lan badiwono, kəriye Surulere Lagos ye lan daji kəriye Oyo ye dəro lezə kuru moranti buroye Nawarudeen, Ikire lan kərawono. Shiye fuwuzə mowonti secondary Seventh Day Adventist yero lewono, Ede ye suro kəriye Oyo ye kureyedən kuru dare mowonti Ede Muslim Grammar ye Ede ro lewono, nadən kəranzə mowonti secondary ye tamozəna kawu United States ro lejinro.[3] Sa shiye Nigeria kolzə kəranzə gozə kozənadən yanzəganawa kura indi United Statesbedəro kəllata.[3] Jamiya Jacksonville State ye lan kəra kura badiwono, [4] Alabama suro United States ye lan na do ne nəm ada nəm zalumye lan kərazəna kuru ilmu siyasaye lan kərazəna.[5] Ngawo kambiyi kada kəla kəranzəyen nəm ngalwozə, maarantaro waltə kuru moranti Atlanta Metropolitan State Collegeye lardə United Statesbedən kərawono, nadən degree kimiyabe Bachelor of Science kəla nəmadal nəmzalumyen suro saa 2021yen səbandəna.
Cida
[yasa | usullu yasa]Adeleke də kasuwuma kuru cidawu; shidə darekta kura Guinness Nigeria Plc ye saa 1992 lan səta 1999 ro saadənan, na done amari yioma kamanzəye suronzan General Theophilus Danjuma mbeji; Kawu Pacific Holdings Limited ro kəljinro, Ademola də rokko kamfani Quicksilver Courier ye lan cidazəna Atlanta, Georgia, US lan, naptə cida konturaktaye lan saa 1985-1989 lan. Shiye fuwuzə Origin International LLC, Atlanta, Georgia, US ro wallono, kamfani lele-a kanum-a tandoye banama kura lardəye saa 1990 lan səta 1994 ro saadənan.
Siyasa
[yasa | usullu yasa]Adeleke də kam bəlaye kuru banama.[9] Cidanzə siyasabedə saa 2001 lan badiwono rokko yanzəgana Senator Isiaka Adeleke shidoni suro saa April 2017yen bazənadən. Karno gana Osun west 2017lan gaska sədəna ngawo yanzəgana bazənayen, kənasartəma cidiya Peoples Democratic Partyben.[10] Adeleke də shiye wakil majalis fuwutəwu sammaye hatta shiye jamiyya jamaye demokəradiyaye ro lezəna suro saa April 2017 yen.[11][12][13][14] Yim kawu kəntawube 23 kəntawu Julybe saa 2018, Adelekedə shima kam gomnati PDPbe kəriye Osunben ngawo Akin Ogunbiyi'a karno tulurlan kənasartənayen.[15]
Kakkadǝ shadabe
[yasa | usullu yasa]Adeleke dəga zorzana kuru shararam kura Osogbo ye lan shararamzə kəla shaida mowonti secondary ye dəga faltəyen kuru jaza WAEC ye dəga kəla kərmai gomnatiye dəga dabtəyen. Shaida Adelekeye INECro cinadə kəntawu Julyye kawunzə 20 saa 1988, naptə kura mowonti grammar musləmmaye Edeye, kəriye Osunyedən, saa shimadən kəriye Osunyedə ba. Kuruson jaza SSCEbe suro shaidaben fəlezənadə shima futu jarawadəbedə suro saa 1981ben bawo[16] Shaida gade Heading Ede Muslim High Schoolbe saa 2018bedə, fəlezəna kəla shi kura mowontidəbedəwo shaida 1988bedəro musko səkkənadə.[17] Adelekebe lawyer do shiga faizəna dəye wono mowontinzə secondary yedə shaidazə do shararam dəga kolzəna dəga kasatsanyi.[18] Sharadəye sharadəga dawarzəna kəla shi sharadə raksə Adelekebe nəmzalumzəga tawatsəyinba wono.[19] Shaidawaye shararamro gulzana kəla Adelekedə suro njim jarawabedən sorinba. Shaida faldəye wono shiga asujin sau shidə kam jamaye.[20]
Gaska gumnatibe
[yasa | usullu yasa]Adeleke ye karno gomnati kəriye Osun ye ro gasayin cidiya PDP yen kəla am kura'a Alhaji Gboyega Oyetola APC ye-a Iyiola Omisore SDP ye-a yen yim kawu 22 kəntawu September ye saa 2018. kənasartəma warmatəgəna ngawo run-offben. Adeleke ye jaza karno dəga "coup" ro bayanzəna. Yim kawu kəntawube 22 kəntagə Marchbe saa 2019-yen, shararam Abujalan napsənadəye Adelekedə karnodən kənasartəma sə warmajiwo. Shararam kuradəye darelan Gboyega Oyetola'a kənasartəma jireye karno gomnati kəriye Osunye 2018yedən yim Zəma'a, kəntawu Julyye kawunzə 5 saa 2019yen tawatsəgəna.[23]Suro saa 2022 yen, Adeleke ye karno gomnatiye kəntawu Julyye kawunzə 16 cidiya PDP yen gomnati kərmayero Gboyega Oyetola'a kəriwuzəna. Adeleke ye Gboyega Oyetola'a kənasarzəna, karno 402,979 lan, karno 375,077 lan. Adelekedə nashawa gomnati ganaye 17 lan kənasar səbandəna, surodən Olorunda-a, Ede South-a, Orolu-a, Osogbo-a, Odo Otin-a, Ifelodun-a, Boluwaduro-a, Atakumosa-a, Ila-a mbeji.[24]
Kǝnǝnga kǝlanzǝbe
[yasa | usullu yasa]Adeleke də shima kwa Titilola Adeleke ye kuru baanzə nduli uskuye, suronzan B-Red-a, Adenike Adeleke-a, Folashade Adeleke-a, Bukola Adeleke-a Omolola Adeleke-a mbeji. Shidə kuru awa kaiyyama Davidobe.[25][26][27]