Jump to content

Abu Nuwas

Wikipedia lan
Abu Nuwas
human
Sex or gendermale Yasa
Country of citizenshipAbbasid Caliphate Yasa
Name in native languageأبو نواس Yasa
Given nameHassan Yasa
Date of birth756, 762 Yasa
Place of birthAhvaz Yasa
Date of death814, 813, 810, 815 Yasa
Place of deathBaghdad Yasa
Native languageArabic Yasa
Languages spoken, written or signedArabic Yasa
Writing languageArabic Yasa
Occupationpoet, writer Yasa
Religion or worldviewIslam Yasa
Sexual orientationnon-heterosexuality Yasa
GenrePoetry Yasa
Copyright status as a creatorcopyrights on works have expired Yasa

Abū Nuwās al-Ḥasan ibn Hānī al-Ḥakamī (variant: Al-Ḥasan ibn Hānī 'Abd al-Awal al-Ṣabāḥ, Abū 'Alī nowotə, Abū Nuwās al-Salamī au Abū Nuwās, c. 756 ⁇ c. 814)[1] shima kakkadiyya Arabiyabe, kuru shima wakil zamanbe (muhdath) kakkadiyyabe doni badiyaram kərmaye Abbasidaye lan suwudənawo. Kuru shiye suro adawa folkloricbe ro lewono, loktu kadaro suro One Thousand and One Nightsben fəlejin. Kəska gargam Arabbe-a Faarisabe-a lan, Basra-a al-Kufah-an kərawono, buro salakkin cidiya nazəmuma Walibah Ibn al-Hubabben, kuru dare cidiya Khalaf al-Ahmarben. Shiye kuru Alquran-a, Hadith-a, kuru mana-a kərawono. Shiye nəmngəla kalifawa Abbasidbe Harun ar-Rashid-a al-Amin-aye səbandəna.[2] Shiga zauro nozana kəla nazəmuwanzə mbolye-a, kuru Diwan-a, nazəmuwanzə sabsənadə adin-a, tamtam-a, nəmkam ndikate am indibe-a kulashin.

Kǝnǝnga buroye

[yasa | usullu yasa]

Abu Nuwas də suro lardə Ahvaz yen katambo (kəriye Khuzestan kərmaye suro Iran yen) kərmai Abbasid ye lan, bərni Ahvaz yen au bəla shitinzəye fal lan. Loktu tambonzəye tawadə ba, kate saa 756-a 758-a lan katambo. Baanzə Hani, Arab (waneye Damascus lan) shi done askərra kalifa Umayyadbe dareye Marwan II (r. 744-750) lan cidazənadə. Yanzədə kam Persianbe sunzə Gulban, shidoni Haniye kəla kəllada loktu cida polis Ahvazben sədindən. Sa Abu Nuwas ye saa 10 lan, babanzǝ bawono.[3][4]Gananzən Abu Nuwas ye yanzə'a za'a Basra cidiya Iraq ye dəro lezə nadən maaranta Alqur'an ye kərawono kuru gananzən Hafiz ro wallono.Shiye nəm shawanzə nəm ngəlanzə-a nəm shawanzə-adə hangal nazəmuma Kufanbe, Abu Usama Waliba ibn al-Hubab al-Asadibe-a gərzəna, shi dəwo Abu Nuwas'a Kufaro gozənadə. Waliba ye Abu Nuwas lan nəm ilmunzə nazəmuye asuzəna kuru shiro cida adəro ndəlamzəgəna, amma kuru shi kam ganadəga nəmjintəlan səraa kuru waneye shiga nəmkam nəmzaye mbeji. Nəmkam ndikate Abu Nuwas-a duli gana-a yedə sa shiye kam kurazənadən awo kəlanzən wazənadə fəlejin.[5]

Abu Nuwas ye nazəmuwa suro genre kadayen ruwozəna; nəm ilmunzə kuradə zauro asutin nazəmuwanzə mbolye-a nazəmuwanzə barabe-a lan.[6] Abu Nuwasbe diwannzədə, nazəmuwanzə samzənadə, jili-jiliro yakkata: nazəmuwa panegyricbe-a, elegies-a, invective-a, nazəmuwa kərawobe kəla konga-a kamuwa-aben, nazəmuwa tawadəbe-a, nazəmuwa barabe-a, kuru nazəmuwa mbolye-a.[7] Nazəmuwanzə eroticbedə, shidoni ngəwunzəso homoeroticdə, nazəmuwa 500-a fragments-a saminlan notəna.[8] Shiye kuru ada Arabicbe nazəmu satiricalbedəro njilarzəna, shidoni duels kate nazəmuwuben surodən nazəmu lampoons-a nəmzalum-a mbeji.[9] Ismail bin Nubakht, Nuwasbe fal am zamanbe, wono: "Ngalte kam kəra zauro ngəwu Abu Nuwas-a kozənaro ruyinyi, kuru kam dəwo, hangalnzə zauro ngəla, kitawuwa gana mbeji. Ngawo kərmunzəben fatonzə kulasnyen, kuru kitawu fal bas suronzən kakkadi kada mbeji, suronzən bayanna grammarbe ngəwu mbeji kuru[10]."

Khamriyyat (Nazəmu mbolbe)

[yasa | usullu yasa]

Ruhi zaman bəlinbedə nazəmu mbolyelan fəlezəna ngawo kərmai Abbasidsbero faltənaben.[11] Abu Nuwas də shima zauro banazəgəna kəla fuwutə nazəmu mbolyeben. Nazəmuwanzə də am kura'a Baghdad ye'a kəji fantəro ruwozana.[7] Dawu nazəmu mbolbedə shima bayan kəla mboldəben, bayan kəla kəjinzəben, zahirnzəben, kanumzəben, kuru futu tiyi-a hangal-aro lejin-a.[12] Abu Nuwasye raayiwa falsafabe kada-a kuru sura-a suro nazəmuwanzəyen gozəna shidoni Persiansoga darajazə kuru nəmkura Arabbedəga zozozənadə.[11] Shiye nazəmu mbolye faidatə mauduwuwa Abbasidbe dunya Islambedən faidatəro. Misal adəbedə suro kitawunzə Khamriyyatben ruwozənadən fəlezəna:"Wine də katende lan suro jug liwulayen kozəna, shi dəwo cidama Persianbe zayezəna zaye kada'a, Chosroes də cidiyanzən, kuru shitinzən oryxes dəwo am fərye kəriwulan barazayin də. Na mbolbedə shima na tunics-a button-a tədinmawo; na njibedə shima na zawa Persiabe (qalansuwah) təkkinmadə." [11] Nasha adəlan fotowa Persianbe ngəwu mbeji shidoni təlam Persianbe loktudən faidatin dəga kalkalzənadə. Abu Nuwas də sha nozana kəla shiye suro nazəmuwanzəyen kowo nazəmube-a siyasabe-a mbejiro. Rokko nazəmuwu Abbasidbe gadesoben, Abu Nuwasbe kəla mbol kənza-a adinro cistəgə-aben fəlezəna. Shiye kəla Islamben ruwozəna mbol faidatə dalil-a nəmkambe-aro.[12] A lai nazəmube taganasbe suro Khamriyyatben nəmkam ndikate adinbe-a misalzəna; lai adəye adinlan mbol kənza dabtə-a gawurtə Alabe-a ratalləgəna.[13] Abu Nuwas ye adabnzə ruwozəna futu zunuwunzə suro adinyen tawattəgəna yeyi. Abu Nuwasbe nazəmunzədəye kərawonzə mbol-a nəmkam-aye fəlezəna. Nazəmuwadə ruwotəna kəlele awo zahir-a awo zahir-a kəla mbol kənzaben shidoni adawa nazəmube dunya Islambedəga kalkalzənyidə. Mauduwu gozaa kozanadə suro nazəmu mbol kənzabe Abbasidbedə shima nəmkamza nəmzalumro dalil kantiya mbol kənzabedə ngəwusoro duli konga'a cidaro gozayin.[11] Nazəmuwa anyi ngəwusoro salacious kuru rebellious. Suro nasha eroticbe Diwanzəbedən, nazəmuwanzəye ferowa cidawube duli ganaro kazəmu sadəna mbol saminro bayanzəna.[14] Raayinzǝ duli ganaro sǝdǝnadǝ nazǝmunzǝ-a kuru kǝnǝnganzǝ naptǝram jamabe-a men fǝlezǝna. Abu Nuwas ye awo laa zauro hangal gojinma sorin: nəmkam ndikate am indiyedə Abbasid Iraq ro lardə doni kəriwudə badizənadən tuwudəna.[14] Shiye ruwonzən wono zaman kərmai Umayyadben, nazəmuwudə kamuwa kərawu basro njilarzayin.[14] Nuwasbe nazəmuwanzə kəjidə mbol faidatə nasha zortə-a kuru scapegoat-ayen.[11] Adəga suro al-Muharramahben fəlezəna:"Launuwa kada bowojin sa suro manzarben tartǝyinna, tǝlamma samma dafcin, Tiyinzə fəlejin, dinarre, alama peal kəla tailor's strongben, musko kam gana laa shawa-shawaro manajin kərawomanzəbe məradənzə jaapcinlan, Suro ibadaram woson curl mbeji kuru shimzən awo tajirwa suwudin. Shidə kərista, kazəmu Khurasanbe səkkəna kuru tunicnzədə sami kərmunzə-a dawunzə-a fəlejin. Shi awo shawa adǝro manajinro waljiya, Islamdǝga sami kau kuruwuben gǝrjin. Shi duwo zunuwuwa samma suro nəmzalumro səkkənadəro riyitənyiro wallono-a, Wuye adinzǝro gagǝko, nozǝnaro kǝragǝro gagǝko,Sau wuye nongǝna kǝla shi Uba dǝye sǝkǝ duli gana adǝga yakcinba sai adinnzǝ jireye dǝma."[7] Nazəmu adəye zunuwu Abu Nuwasbe kada bayanzəna: kəristabe shiga cidazəna, nəmshawa tadabe darajatə, kuru shaida kəristabe səbandin. Ruwo Abu Nuwasbedə nəmkalkal nəmkam ndikate am indibe-a, nəmkam ndikate am indibe-a, mbal kənza daptə-a, kuru Islam kəlanzə-a zozozəna.[7] Shiye adabnzə faidatə shaida kəla adawa adinbe-a adabe-a zaman kərmai Abbasidben cina. Nazəmuwanzə ngəwuso kərawonzə kongawaro bayanzana yaye, kəji-a tamtam-a mbolye kamuwaro bayantədə shima nzundu Abu Nuwasbe muskozənawo.[14] Abu Nuwas ye awo səraanadə kate am zamanzəyen nowata gənyi sau kaiyya homoeroticbe-a nazəmu-adə kate am musləmmaben nowata.[7] Anthologies buro salakbe nazəmuwanzə-a gargamzə-adə sandima:[15] Yaḥyā ibn al-Faḍl-a Ya’qūb ibn al-Sikkīt-a ye nazəmuwanzəga ​​cidiya darasəwa mewuben saraizana, tartip alfabetben gənyi. Al-Sikkīt ye sharhi warak 800-ye ruwozəna.[16] Abū Sa'īd al-Sukkarī[b] ye nazəmuwanzə saraizəna, sharhi-a ruwo təlammabe-a cina; shiye ta'adir indi suro yakkəben corpus folios duwu falbedəga sasərtə tamozəna. [17][18] Abū Bakr ibn Yaḥyā aI-Ṣūlībe cidanzəga ​​sasərzəna, nazəmuwadəga alfabetlan dawarzəna, kuru bayanna kattuwube laadəga sasərzəna.Hamza ibn al-Ḥasan al-Iṣfahani ye ruwonzə so dəga sasərzəna, cidawa dəga alfabet lan sapsəna. Attəson yayi, Ibn al-Nadim shi adəga 'Ali ibn Hamza al-Iṣbahani ro bayanzəna. [19][20] Yusuf bin al-Dayah [21] Abu Hiffan [c] [22] Ibn al-Washsha' Abu Tayyib, malǝm Baghdadbe. Ibn 'Ammār[d] ye ruwo kəla cida Nuwasben ruwozəna, surodən misalla kəla ruwoben ruwozəna.[27][28] Yalla Al-Munajjimbe: Abu Mansur; Yahya ibn Abi Mansur; Muhammad ibn Yahya; 'Ali ibn Yahya; Yahya ibn ‘Ali; Ahmad ibn Yahya; Harun ibn ‘Ali; 'Ali ibn Harunbe; Ahmad ibn ‘Ali; Harun ibn ‘Ali ibn Harun. Abu al-Ḥasan al-Sumaysāti ye shiye Nuwas a zazaktəlan ruwozəna. [34]

gargam

[yasa | usullu yasa]

Nuwas də shima ruwotəma kadaye falnza kəla ruwo mu'ammā (ma'ananzə "kəmbu" au "kəmbu"), awo kəji fantəye dəwo sulhu matənadə "arawuwa kalmadəbe au sudəbe kəltəlan".[39][40] Shiye kuru jili indi Arabicbe kamilzəna: Khamriyya (nazəmu mbolbe) kuru Tardiyya (nazəmu barabe). Ibn Quzman, shi do karnu kən 12th lan Al-Andalus lan ruwozənadə, shiga zauro səraana kuru shiga rataltəgəna.[41][42]

Kǝlele

[yasa | usullu yasa]

Bərni Baghdad də na kada su nazəmuma dəye mbeji. Abū Nuwās Street də ci kəmoduwu Tigrisbe gədizənadən lejin, na doni loktu laan bərnidəbe awo fəlejinma.[43] Abu Nuwas Park də shidə kəla kilomita 2.5-yelan kara ndikate Kotowo Jumhouriyabe-a kuru park dəwo kəmaduwu Karadabe karəngə Kotowo Julybe kən 14th-aben kara.[44] Suro saa 1976, suro dunya Mercuryben su Abu Nuwasbe nankaro bowotəna.[45] Karapka Abu Nawasbedə, saa 2007lan kokkatə Algeria lan, sunzə nazəmumadəbe. Məradə kura karapkadəyedə shima nəmkam ndikate am jili tilowaye Algerialan nəmzalumro diwo, article 333-a 338-a Algeria penal codeyedə baro diwo shidoni nəmkam ndikate am jili tilowayedə nəmzalumro gozənadə kuru shiro fərtə-a kuru kungəna-a tədin.[46][47]

Sasərtə

[yasa | usullu yasa]

Cidanzə sodə kəlanzalan tartəyin hatta badiyaram karnu kən findiyedən, cidanzə zamanbe buro salakbedə Cairolan bakkada suro saa 1932. Suro kəntawu Januaryben saa 2001, cidaram adabe Egyptbedəye kitawuwa Nuerowaticbe 6,000 wartəro amariya co. Suro kitawu Saudibe Dunya Arabicbe Abu Nuwasbedən, awowa kəla nəmzayeben gultənadə samma təluwo.[50]

Ada nowatalan

[yasa | usullu yasa]

Shidə naptə hawar kadalan suro Bəne Duwu Fal-a Fal-ayen fəlezəna, na shiga Harun al-Rashidbe sawa'aro gozanadən. Abu Nuwas zauro bəlinmadə shima kam kura kitawuwa Awa Locksbe (Kakkadəwa Dedalusbe, 2009) [51] kuru Kuturam Khalifabe (2012) Andrew Killeenbe, [52] shilan shiga Ja'far al-Barmakiro cidajinro fəlezanadə. Suro kitawu Sudanye zaman hijra yalabe (1966) Tayeb Salihye ruwozənadən, nazəmu kərawobe Abu Nuwasbedə zauro kitawudəye kam kura faldəye fəlezəna, kam Sudanye Mustafa Sa'eeddə, diwal kamu Nasarabe gana laa Londonlan sədinmadəga gotəro. gotə?"[54] Kurtəma Tanzaniaye Godfrey Mwampembwa (Gado) də kitawu kasuduwa Swahiliye shiro Abunuwasi gultində sətandə shidoni 1996lan bakkada.[55] Shiye kam zalumtəma sunzə Abunuwasi dəga fəlezəna shi dəwo hawar yakkəlan ilham gotənadə kuru hawar Abu Nuwasi bəne duwu fal-a fal-a dəga.[56][57] Suro Pasolinibe bənewa Arabbedən, hawar Siumbedə nazəmu Abu Nuwasbe nəmngəlanzən kara. Nazəmuwa asalbedə na sammason faidatin.[58]Indonesia lan, Abu Nuwas, shiga Abunawas lan bowotin də, shima kam hawar kadaye, Nasreddin Hoca ye samunnam.[59] Hawarradə ngəwusoro nəmkam ndikate am ngawoye-a am daraja kura-aye fəlejin.[60]

Sashi-a fasari-a

[yasa | usullu yasa]
  • Der Dīwān des Abū Nuwās, ed. by Ewald Wagner. 5 vols. (1958-2003).
  • Dīwān Abū Nu’ās, khamriyyāt Abū Nu’ās, ed. by ‘Alī Najīb ‘Aṭwi (Beirut 1986).
  • O Tribe That Loves Boys. Hakim Bey (Entimos Press / Abu Nuwas Society, 1993). With a scholarly biographical essay on Abu Nuwas, largely taken from Ewald Wagner's biographical entry in The Encyclopedia of Islam.
  • Carousing with Gazelles, Homoerotic Songs of Old Baghdad. Seventeen poems by Abu Nuwas translated by Jaafar Abu Tarab. (iUniverse, Inc., 2005).
  • Jim Colville. Poems of Wine and Revelry: The Khamriyyat of Abu Nuwas. (Kegan Paul, 2005).
  • The Khamriyyāt of Abū Nuwās: Medieval Bacchic Poetry, trans. by Fuad Matthew Caswell (Kibworth Beauchamp: Matador, 2015). Trans. from ‘Aṭwi 1986.

Lamintǝ

[yasa | usullu yasa]
  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn-Hallik%C4%81n1961
  2. https://www.britannica.com/biography/Abu-Nuwas
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFFatehi-NezhadAzarnooshNegahban2008
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFWagner2007
  5. https://www.worldcat.org/oclc/890932769
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-7
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-:13_8-2
  8. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-9
  9. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-10
  10. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFArbuthnot1890
  11. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-:02_12-1
  12. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-:3_13-1
  13. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-:4_14-0
  14. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#cite_ref-:22_15-1
  15. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  16. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  17. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  18. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFFl%C3%BCgel1862
  19. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  20. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  21. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970
  22. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Nuwas#CITEREFIbn_al-Nad%C4%ABm1970