Abdulsalami Abubakar

13 June 1942 lan katambo) shidə general askərra Nigeriaye cida kolzəna shidoni kura askərra Nigeriaye saa 1998 səta 1999ro saadənama.^[1] Shidə kuru kazadala cidawu fato fatowa faitəye saa 1997 lan səta 1998 ro saadənan. Shima General Sani Abacha'a waratazə ngawo kərmunzə dareyedən. Sokku kərmainzədən, Nigeriaye dustur 1979ye faltənadə gowono, shi duwo karno jamiyawa kadaye suwudənadə. Shiye kərmaiya kura lardəye kartəna Olusegun Obasanjo ro kalaksəna yim kawu 29 kəntawu Mayye saa 1999 lan.^[2] Shima kərmaaro kura komiti nəlefabe lardəbewo.^[3]

Kǝnǝnga buroye

Abubakardə, kaduwu Hausaye, kəntagə Yuniye kawunzə 13 saa 1942lan Abubakar Jibrin-a Fatikande Mohammed-aro katambo, Minna, kəriye Nigerye, Nigerialan.^[4] Saa 1950 lan səta 1956 ro saadənan maaranta primaryye Minnaye dəro karaa. Saa 1957 lan səta 1962 ro saadənan, kəranzə mowonti secondarybedə mowonti gumnatibe, Bida, kəriye Nigerben sədin. Kəntawu Januaryben səta kəntawu Octoberro saadənan, mowonti nzundube Kadunaben kərawono.

Cida askərraye

Abubakar də shiye wakil done askərra samiye Nigeriaye ro gagənama kəntawu October ye kawunzə 3 saa 1963. Saa 1964-1966 lan, sha Uetersen, Fəte Germany yero sakəna, askərra askərraye kəratəro. Sa Nigeriaro waltənadən suro saa 1966-lan, shiga askərra Nigeriabero kalakca.^[5]

Cida suro askərrayen

Ngawo askərraro 1966lan naptə ofisa cadetben karagənayen, Abubakardə kəra kəriwube gana indiro kərawono. Suro kəntagə Octoba saa 1967-yen, Abubakarro cida lieutenant kən indimi, division askərra kəriwube, askərra Nigeriabero codo. Saa 1967 lan səta 1968 ro saadənan, Abubakar də cidama kura indi, garrison kən indimi, kuru cidama kura, batalion infantry 92 saa 1969 lan səta 1974 ro saadənan. Kate saa 1974-a 1975-a yen, shiga brigade major, brigade infantry kən 7 me ro kalakca. Suro saa 1975 lan shiye cida kura batalion 84 infantry ye ro wallono. Saa 1978-1979 lan,Abubakar də shima kərmai soja'a 145 (NIBATT II) ye, soja'a kəla kəltəye, Lebanon ye. Suro saa 1979-yen shiga banama jeneral division infantrybe kən yakkəme, Nigeriabero cado. Saa 1980 lan səta 1982 ro saadənan, Abubakar də shima kura maləmma mowonti kəriwu Nigeriaye lan. Suro saa 1982 lan shiga colonel cidaram-a kuru nasha-a, division mashinye kən tilomibero wallono. Nasha shima dəlan səta saa 1984 ro saadəna. Saa 1985 lan səta 1986 ro saadənan, Abubakar də shima komanda Brigade kən yakkəme wo. Shidə secretary askərraye cidazəna, saa 1986-1988. Abubakar dəga kərmai kura kən tilomi ro kalakcayaktə mashinye saa 1990-1991. Kate saa 1991-a 1993-a yen, shidə cidawu kura, naptə kazadala askərraye dawari-a letəgəram-aye, Headquarters Nzəliwoye.[6] Saa 1997 lan səta 1998 ro saadənan, Jeneral Sani Abachaye Abubakar'a kura cidawu nzəliwobero wallono. Ngawo Abacha ye kərmunzən kəntawu June ye kawunzə 8 saa 1998 lan, Abubakar də sha kura askərraye kuru komanda askərraye lardə Nigeriaye ro cado.[7]

Kǝrmai lardǝbe

Nigeriadə kazadalawa askərraye sha sunotin tun Muhammadu Buhariye kərmaiya Shehu Shagarilan səmowonadən suro saa 1983yen kərmaidə gozənadən.[8] Karno demokradiyabe suro saa 1993 lan tədəna yaye, General Ibrahim Babangidaye sandiya dawarzəna.[9] Abubakar də sha kura lardəye ro sədəna yim kawu kəntawube 9 kəntawu Juneye saa 1998 ngawo kərmu Abachaye təmatəyilan. Shiye loktu magǝ falye karǝgǝ kutta lardǝbe warmajiwo.[10]

Siyasa

Ngawo kərmaiya sətanayen kawu gana laa, Abubakar ye wadə gozəna suro saa falyen karno sədin kuru kərmai kura lardəye kartəna dəro cin.[8] Shiye hukuma karnoye lardəye kəlanzəye (INEC) kokkono, kuru shararam kuraye Ephraim Akpata dəga kuranzaro wallono.[11] INEC ye karnowa kada sədəna, buro salakkin nasha gomnati ganaye suro kəntawu December saa 1998 yen, daji majalisa kəriye so-a gomnati so-a, majalisa lardəye so-a kuru darerammo kura lardəye so-a suro saa 27 February 1999 yen.

Duno faltə

Surprising some critics of the country's military,[9] in May 1999 General Abubakar handed over power to the newly elected civilian president, Olusegun Obasanjo, and retired from the army.[13]

Gargam

Abubakar ye awo sǝdǝna dǝ tuskaata. Jamiya kəriye Chicago ye suro Chicago, Illinois, United States ye lan shiga fəlezəna də, amsoye sha zorzana, dalil gumnati Abacha ye banazənayen.[14] (Gomnati Abachabedə hakki adammanabe zatəro nowata).[14][15] Kuru shiga lardədən am Nigeriaye gadeye sharazana sandiye kərmu kura lardəye kartəna 1993ye Moshood Kashimawo Olawale Abiola dəga suwudə wono, shi dəwo suro njim furtəyen bawono ngawo askərraye kərmairo dafsanayen, kuru hakkuwa am gadeye namtəyen loktu kərmaizəyen.[16] Abubakar ye banazəgəna kəla nəlefa Liberia ye lan kəla nəlefa kate Charles Taylor-a am tawayewu-a ye saa 2003 lan. Adə suro fim Pray Devil Back to Hell yen turuna.Abubakar kuru shima kura Commonwealth Observer Groupbe kəla karno kura lardə Zimbabwebe suro saa 2002ben, shi dəwo tamozəna kəla "kəndaram Zimbabwebedə kalkalro kolzənyi kəla am karnodəbe kəlanzan awo kəlanzabe gulzayinno".[17] Reservations zauro kura-a kuru kazəyiya zahir-a nasha kadalan fəlangzana kəla Abubakarbe warakanzə dokaben. Dustur 1999yedə shidoni məradəwa Islambe ngəwuro sədinma kuru dareramdən kazəyiya kaduwuwa adinbe suwudənadə gomnatinzəye səkə. Dusturdəye shauwa baro nəm kərmai islammaye Nigerialan kurazəna kuru nəm adalan turin kəla shidə barimido "kərmai amma asal lardəye mowo" nasha laa lardəyedəye.